امروز: ۱۴۰۳/۲/۱

تولد گراردوس مرکارتور جغرافی‌دان برجسته بلژیکی

  • تقویم : میلادی
  • تاریخ رویداد : 1512/3/5

در زمینه جغرافیا، اعتبار دانش جغرافیایی یونان به پایان رسید و عصر جغرافیایی نوینی آغاز گردید. گراردوس مرکاتور سرانجام در پنجم گرهارْدْ کِرْمِرْ جغرافی‌دان بلژیکی که به رسم معمول عصر خود، تخلّص لاتینی گراردوس مرکاتور را برای خود برگزیده بود، در پنجم مارس 1512 میلادی در بلژیک به دنیا آمد. وی از جوانی به جغرافیا و مسائل جغرافیایی علاقه‌مند بود. مرکاتور در همان سال‌های جوانی تصمیم گرفت نقشه‌هایی برای دریانوردان تهیه کند. وی با همین فکر و تصمیم، در سال 1534 میلادی، مؤسسه عالی جغرافیایی را تأسیس کرد و با استفاده از وسایل مهندسی که شخصاً ساخته بود، به تهیه مجموعه‌ای از نقشه‌های جغرافیایی صحیح و دقیق پرداخت. این در حالی بود که در آن زمانْ، اصول جغرافیایی، صرفاً بر پایه عقاید و نظرات بطلمیوس، دانشمند یونان باستان بود و نقشه‌ها نیز بر آن مبنا رسم می‌شد.

مرکاتور هم نخست تحت تأثیر نفوذ عقاید بطلمیوس قرار گرفت. با این حال، بزرگ‌ترین پیشرفت مرکاتور در سال 1568 میلادی رخ داد. وی کوشید تا سطح کروی زمین را روی سطحی صاف و مستوی بکشد. بدیهی است که ضمن انتقال از سطح کروی به سطح مسطح، تغییر شکل‌هایی روی می‌داد که اجتناب‌ناپذیر بود. مرکاتور به این فکر افتاد که از تصویر استوانه‌ای استفاده کند. بدین ترتیب که وی استوانه‌ای در نظر گرفت که مقیاس شعاع قاعده آن برابر شعاع کره زمین بود. وی چراغی را در مرکز زمین فرض کرد که نور این چراغ، سایه قسمت‌های مختلف زمین را بر سطح استوانه می‌افکنْد. حال اگر استوانه، گسترش یافت، نقشه از سطح کروی بر صفحه مستوی و صاف به وجود می‌آمد. این همان است که به "تصویر مرکاتور" تعبیر می‌شود. از ویژگی‌های این نقشه این که، نصف النهارها به صورت عمودی و موازی یک‌دیگر هستند. این نصف‌النهارها از دو طرف بر سطح کُره به تدریج به یک‌دیگر نزدیک شده و در قطبین به هم ملحق می‌گردند. امروزه بیشتر نقشه‌های جغرافیایی بر طبق اصول تصویر مرکاتور ترسیم می‌شود. مرکاتور سال‌های آخر عمر خود را به تهیه مجموعه‌ای از نقشه‌های مختلف اروپا گذرانید. با کارهای مرکاتور دسامبر 1594 میلادی در 82 سالگی در آلمان درگذشت.

ساعت و تقویم روز ایران