مصطفی کمال پاشا معروف به آتاتورک به معنی پدر ترک‌ها در 19 می سال 1881 میلادی به دنیا آمد. وی از جوانی وارد نظام شد و در سال‌های 1911 به بعد در جنگ علیه ایتالیا در لیبی و سپس جنگ بالکان، شرکت کرد. ولی بزرگ‌ترین پیروزی نظامی او که موجب شهرت و محبوبیت وی در میان نظامیان ترک شد، شکست دادن نیروهای فرانسه و انگلیس در نبرد گالیپولی در سال 1915 میلادی بود. او بعد از این جنگ نیز در مراحل نهایی جنگ جهانی اول در قفقاز و روسیه جنگید و پیروزی‌هایی به دست آورد. آتاتورک پس از جنگ جهانی اول در رأس افسران جوان ناسیونالیست، طی کودتایی امپراتوری عثمانی را منحل کرد و با تشکیل دولت موقت انقلابی در آنکارا، جمهوری ترکیه را بنا نهاد. مصطفی کمال سپس، سلطنت و خلافت را در امپراتوری عثمانی که جز سرزمین کنونی ترکیه چیزی از آن باقی نمانده بود لغو کرد و در سال 1923 میلادی به عنوان اولین رئیس‌جمهور ترکیه انتخاب شد.
سیاست کلی داخلی و خارجی حکومت آتاتورک عبارت بود از جدایی دین از سیاست، تأسیس حکومت لائیک در ترکیه، ایجاد نظام حقوقی و قضایی اروپایی در این کشور، اتخاذ سیاست بی‌طرفی در مناسبات بین‌المللی ترکیه به منظور حفظ استقلال کشور، پایه‌ریزی صنایع جدید مطابق الگوهای غربی، ترویج فرهنگ اروپایی و اتکا بر ناسیونالیسم و ملی گرایی ترکی. آتاتورک در چارچوب سیاست اسلام زدایی خود که انگلیسی‌ها به وی دیکته کرده بودند، پس از الغاء خلافت، وزارت شریعت و امور خیریه و دادگاه‌های مذهبی را منحل نمود. تعطیلی و تمسخر زیارتگاه‌ها و اماکن مذهبی، قرار دادن اذان ترکی به جای عربی، منع استفاده از نام‌های خانوادگی عربی، تغییر نام اسلامبول به استانبول، قرار دادن روز یکشنبه به عنوان روز تعطیل، ممنوعیت هر گونه حرکت مذهبی، ممنوعیت استفاده زنان از حجاب اسلامی، استفاده از تقویم میلادی به جای تقویم قمری، کنار نهادن دین رسمی اسلام و تعیین حکومت سکولار، جایگزینی الفبای لاتین به جای الفبای ترکی و نمونه‌های فراوان دیگر، از جمله اقدامات دین ستیز این عنصر خودباخته غرب می‌باشد.
در همین راستا بود که رضا خان پهلوی پس از سفر به ترکیه و دیدار با آتاتورک، سیاست‌های سکولاریستی وی را در ایران به مرحله اجرا گذاشت. حکومت آتاتورک مبتنی بر یک نظام تک حزبی و دیکتاتوری بود. او از ابتدای حکومت خود به اجرای برنامه‌های وسیعی برای اروپایی کردن ترکیه همت گماشت و در راستای تحقق این هدف، قانون مدنی سوئیس، قانون جزای ایتالیا و قانون تجارت آلمان را در کشور رواج داد. جمهوری ترکیه در مدت کوتاهی به دیکتاتوری کامل مبدل شد. کلیه امور مملکت با صدور فرمان از سوی آتاتورک انجام می‌گرفت و در برابر خواست او، مجلس و پارلمان اجازه هیچ گونه اعتراض و مخالفتی نداشتند. با این حال آتاتورک سعی می‌کرد در سیاست خارجی، خود را فردی صلح‌جو نشان دهد و به همین سبب، قراردادها و پیمان‌های دوستی متعددی را با کشورهای جهان به امضا رسانید. آتاتورک چهار بار به ریاست جمهوری ترکیه انتخاب شد و سرانجام پس از پانزده سال زمامداری، در دهم نوامبر 1938 میلادی در 57 سالگی درگذشت.