امروز: ۱۴۰۳/۱/۱۰

تبعید دسته جمعی علمای بزرگ شیعه از عتبات عالیات عراق به ایران

  • تقویم : شمسی
  • تاریخ رویداد : 1302/4/13

پس از پایان جنگ جهانی اول و تسلط انگلستان بر امور کشور عراق، علمای نجف طی فتواهایی، حضور آنان را محکوم کرده و علیه انتخابات فرمایشی عراق که تحت نظر انگلیس بود، احکامی صادر کردند. این عمل آنان با خشم مقامات انگلیسی مواجه شد از اینرو با اصرار استعمارگران، حاکمان عراق دستور تبعید علمای بین النهرین به ایران را صادر کردند. آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا حسین نایینی، شیخ عبدالکریم حائری یزدی و سی تن دیگر از بزرگان دینی، از جمله علمای تبعید شده بودند. دولت ایران به محض اطلاع از این موضوع، فوراً دست به اقدام زد و سایر مأموران دولتی موظف شدند از علما به وضع شایسته‌ای استقبال و تجلیل نمایند و آنچه لازمه احترام و بزرگداشت است درباره آنان اجرا کنند.

این تبعید، واکنش شدید علمای ایران را در برداشت و تجمعات اعتراض آمیزی در تهران و شهرستان‌ها بر پا گردید. پس از مدتی علمای تبعیدی وارد قم شده و مورد استقبال گرم مردم و روحانیون قرار گرفتند. دولت ایران به این هتک حرمت نسبت به فقها اعتراض کرد و از دولت عراق خواست به هر نحو ممکن، از آنان اعاده حیثیت شود. درنتیجه، حکومت عراق، نمایندگان ویژه‌ای را به تهران فرستاد تا درباره بازگشت آقایان مراجع مذاکره کنند و قرار شد هرکدام که مایل بودند بدون قید و شرط به عراق برگردند. سرانجام این بازگشت به وضع آبرومندی انجام گرفت ولی آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی در ایران ماندگار شد و پس از مدتی، حوزه علمیه قم را بنیان نهاد.

ساعت و تقویم روز ایران