امروز: ۱۴۰۳/۲/۴

مرگ رضاخان پهلوی در ژوهانسبورگ

  • تقویم : شمسی
  • تاریخ رویداد : /5/4

رضاخان میرپنج سوادکوهی ملقب به سردار سپه در سال 1250 شمسی به دنیا آمد. وی در جوانی وارد نظام شد و در قشون ایران، درجات نظامی را یکی پس از دیگری، احراز کرد. رضا خان در سوم اسفند 1299 شمسی، با همکاری انگلستان کودتایی به راه انداخت و پس از وقوع حوادث متعدد فرماندهی کل قوا را به دست آورد. وی راه قدرت طلبی را ادامه داد و با همدستی مجلس، سلسله قاجار را برانداخت و خود در آذرماه سال 1304 شمسی با نام رضاشاه بر تخت سلطنتی ایران تکیه زده، سلسله منحوس پهلوی را بنا نهاد.

رضا خان پس از به دست گرفتن قدرت، همه مخالفان خود را سرکوب کرد و صداهای اعتراض را در گلو، خفه نمود. وی هر چند در ابتدای کار، می‌کوشید خود را به علمای شیعه و حوزه‌های علمیه نزدیک ساخته و خود را فردی متدین و محب اهل بیت ع نشان دهد، ولی پس از به دست گرفتن قدرت، از هیچ برنامه دین براندازانه ای فروگذار نکرد و برای روحانیان و حوزه‌های علمیه، فشارهای زیادی روا داشت. رضاخان با هماهنگی غرب و به همراه افغانستان و ترکیه سیاست کشف حجاب و متحد الشکل کردن لباس‌ها را به اجرا درآورد و قیام اعتراض آمیز مردم در مسجد گوهر شاد را به بدترین وجه، به خاک و خون کشید.

او در سال‌های سلطنت خود، کسانی را در به قدرت رسیدن او سهیم بودند از میان برداشت و مجاهد حق خواه، آیت الله مدرس را به شهادت رساند. رضا خان از تبار شاهان نبود ولیکن روستازاده‌ای بود که با فطانت و زیرکی شخصی خویش و کمک استعمار پیر، انگلیس، به مقام شاهی رسید. رضاشاه که بازیچه دست استعمار بود، هنگامی که کشور ایران در بدترین شرایط جنگ جهانی دوم از طرف متفقین اشغال شده بود، مجبور به کناره گیری گردید. دوران ننگین حکومت رضاخان، سراسر دیکتاتوری، استبداد، دین زدایی و فقر بود. سرانجام این سرسپرده استعمار، پس از سه سال تبعید در 4 مرداد 1323 شمسی در هفتاد و سه سالگی در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی مرد. جنازه وی 6 سال بعد به ایران آورده شد و در شهر ری دفن گردید.

ساعت و تقویم روز ایران