امروز: ۱۴۰۳/۲/۷

درگذشت سیدحسن تقی زاده آخرین فرد از رجال دوران مشروطیت

  • تقویم : شمسی
  • تاریخ رویداد : 1348/11/8

سیدحسن تقی زاده در شهریور 1256 شمسی در تبریز به دنیا آمد. پس از پایان تحصیل در دارالفنون تهران، با عضویت در تشکیلات فراماسونری و با توجه به نفوذ گسترده آن در بین روشنفکران ایرانی به ویژه مشروطه خواهان، در جنبش مشروطه شرکت فعالی داشت و پس از به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه قاجار، به سفارت انگلیس پناهنده شد. تقی زاده پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان در از بین بردن مخالفان خود تلاش زیادی به کار برد به طوری که او از عوامل مؤثر در دستگیری، محاکمه و شهادت شیخ فضل الله نوری و نیز بانی اصلی در ترور و شهادت آیت الله سید عبدالله بهبهانی به شمار می‌رود.

او که در اکثر دوره‌های اولیه مجلس شورای ملی به نمایندگی انتخاب شده بود، پس از انقراض قاجار نیز به سمت‌های گوناگونی نیز دست یافت. تقی زاده در 1310 شمسی وزیر دارایی گردید و در این سمت با امضای معاهده تمدید قرارداد دارسی در خرداد 1312، سلطه بریتانیا را بر منابع نفتی و سرمایه‌های ایران استمرار بخشید. در دوران محمدرضا نیز به عنوان سفیر، راهی لندن شد و در 1328 به ریاست مجلس سنا رسید.

سیدحسن تقی زاده از بانیان اولیه و اصلی وابستگی ایران به سیاست‌های انگلیس طی نهضت مشروطه ایران و یک قرن بعد از آن بود. او همچنین از عوامل توفیق نقشه‌های سیاسی بریتانیا و نفوذ آن کشور در ایران به شمار می‌رفت. تقی زاده در اواخر عمر به دلیل افشا شدن اسامی و اسرار فراماسون‌های ایرانی توسط ساواک که برای تضعیف نفوذ انگلستان و تقویت نفوذ آمریکا صورت گرفت، به بهانه کهولت سن، فعالیت سیاسی را کنار نهاد و خانه نشین شد. از پرویز یا چنگیز، تاریخ انقلاب ایران، مانی و دین او و بیست مقاله از جمله آثار اوست. سیدحسن تقی زاده سرانجام در هشتم بهمن 1348 شمسی پس از هفتاد سال فعالیت سیاسی و به عنوان آخرین فرد از رجال سیاسی دوران مشروطه در 92 سالگی درگذشت.

ساعت و تقویم روز ایران