امروز: ۱۴۰۳/۲/۹

درگذشت ویلیام هرشل ریاضی‌دان و منجم برجسته آلمانی

  • تقویم : میلادی
  • تاریخ رویداد : 1822/8/25

سر ویلیام هِرْشِلْ، ستاره‌شناس آلمانی در 25 نوامبر 1738 میلادی در هانوفر از شهرهای آلمان به دنیا آمد. او تا نوجوانی به کار چوپانی مشغول بود و سپس مدتی به فراگیری موسیقی پرداخت. هرشل روزی کتابی درباره نجوم به دستش رسید و چون مطالعه کرد دریافت که برای فهم مطالب آن، محتاج دانستن پاره‌ای از مباحث نور است و آنگاه متوجه شد که مطالعه نور بدون دانستن ریاضیات ثمربخش نیست. لذا جبر و هندسه آموخت و پس از مدتی مطالعه درباره نور و نجوم، دیدار ستارگان به قدری او را به شوق آورد که خانه خود را به کارگاهی برای ساختن تلسکوپ تبدیل کرد. هرشل با کوشش فراوان موفق به ساخت تلسکوپی گردید که فاصله کانونی آن 11 متر و هفتاد سانتیمتر، قطر آینه‌اش 147 سانتیمتر با وزنی در حدود یک تن بود. وی در سال 1782 میلادی هنگامی که با این تلسکوپ مشغول رصد ستارگان بود، ناگهان ستاره‌ای دید که مانند سایر ستاره‌ها به صورت یک نقطه نورانی نبود، بلکه همچون قرصی درخشان بود. هرشل به زودی دریافت که سیاره تازه‌ای را کشف کرده و معلوم ساخت که پهنه منظومه شمسی وسیع‌تر شده است.

این سیاره، اورانوس نام گرفت و هرشل با این کشف، دستگاه منظومه شمسی را که از زمان قدیم، محدود به سیاره زحل بود وسعت داد. او هم‌چنین دو قمر اورانوس را نیز کشف نمود. کشف هرشل غوغایی در مجامع علمی به پا کرد و او را غرق در افتخار نمود، به طوری که به او عنوان کاشف اعماق آسمان لقب دادند. هرشل در ادامه کارهای اخترشناسی خود اعلام کرد که خورشید در آسمان ثابت نیست و تغییر مکان می‌دهد و سیارات را همراه خود می‌بَرَد. وی فهرستی از دو هزار و پانصد سحابی تشکیل داد و گفت این سحابی‌ها مجموعه‌ای از ستارگان و توده‌هایی از گاز هستند. رصدهای متعدد و تحقیقات عمیق نجومی هرشل در باب ستارگان، موجب شد که وی یک نظریه جامع در باب جهان پرستاره مطرح کند. او نخستین کسی بود که صراحتاً گفت منظومه شمسی جزء بسیار کوچکی در جهان ستارگان است. ویلیام هرشل در پایان عمر به ریاست جامعه پادشاهی و عضویت آکادمی علوم فرانسه انتخاب شد و افتخاری جهانی به دست آورد تا این‌که در روز 25 اوت 1822 میلادی در 84 سالگی درگذشت.

ساعت و تقویم روز ایران